Мысырдың бұрынғы Бас мүфтиі, ислам құқықтану саласының профессоры Али Джума (Гомаа) ұлттық “Әл-Хаятт” телеарнасына берген сұхбатында темекінің зиянын төмендетуге бағытталған тәсілдерді қолдайтынын мәлімдеді, деп хабарлайды ALASH.KZ.
Ол ислам құқық жүйесі аясында IQOS сынды қыздырылатын темекі өнімдерінің қолданылуы жайлы пікір білдірді.
Белгілі ғалымның айтуынша, егер мұндай құрылғылар кәдімгі темекіге қарағанда әлдеқайда қауіпсіз екені ғылыми тұрғыдан дәлелденсе, оларды қолдануға шариғатта тыйым салынбайды.
Али Джума — ислам әлеміне танымал теолог, ол Каирдегі атақты Әл-Азхар университетінде дәріс оқыған. 2003 жылдан 2013 жылға дейін Мысырдың Бас мүфтиі болып, елдегі маңызды діни шешімдер мен пәтуаларды қабылдайтын Дар әл-Ифта органын басқарды.
2005 жылы ол темекі шегуге қарсы №3147 пәтуаның қабылдануына мұрындық болған. Қазіргі уақытта ол Мысыр Парламентінің мүшесі және Әл-Азхардың Ғалымдар кеңесіне кіреді.
“Исламда ‘Зиян келтіруге болмайды және зиянмен жауап қайтаруға да рұқсат жоқ’ деген қағида бар. Ауыр және нақты зиян келтіретін нәрселерге ғана тыйым салынады. Егер қандай да бір өнімнің зияны дәстүрлі темекімен салыстырғанда әлдеқайда төмен болса, оны харам деп айту шариғатқа сай келмейді”, – дейді шейх.
Сонымен қатар, ғалым қыздырылатын темекі құрылғылары темекіге тыйымды айналып өту үшін емес, оның зиянын азайту мақсатында жасалғанын атап өтті.
Оның сөзінше, темекіге деген діни көзқарас ғасырлар бойы өзгеріп отырған. Бұрын кейбір ғалымдар темекінің зияны жайлы нақты ақпарат болмағандықтан, оны тіпті рухани тазалыққа ықпал етеді деп санаған.
Қазіргі таңда беделді ислам ғалымдары темекі шегудің денсаулыққа ауыр зиян келтіретінімен толық келіседі.
Али Джуманың айтуынша, егер балама өнімдер адам денсаулығына үлкен қауіп төндірмей, зиянды әдеттен арылуға сеп болса, оларды қолдану күнә саналмайды. Яғни, шариғатқа сәйкес, қауіпті әдетті зияны аз нұсқамен алмастыруға жол беріледі. Бұл – денсаулықты сақтауға бағытталған әрекет.
Бүгінде заманауи медицина темекі түтінінде 7000-ға жуық улы зат бар екенін көрсетіп отыр. Олардың 69-ы қатерлі ісік тудыруы мүмкін екені дәлелденген. Ал қыздырылатын жүйелерде темекі жанбайды, тек шамамен 350 градусқа дейін қызады. Соның нәтижесінде никотин бар аэрозоль бөлінеді, бірақ күйе мен канцерогендер айтарлықтай аз мөлшерде болады. Зерттеулер бойынша, мұндай өнімдер дәстүрлі темекілерге қарағанда 95% аз зиян келтіреді.
Алайда бұл мүлде қауіпсіз дегенді білдірмейді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, никотин тікелей ауру қоздырмаса да, тәуелділікке себеп болуы мүмкін. Соған қарамастан, дін мамандары емдік мақсатта никотинді қолдануға қарсы емес. Мысалы, никотиндік пластырьлар темекіден бас тартуға көмектесетін құрал ретінде шариғатқа сай деп танылған. 2007 жылы Islam Q&A ресурсы бұл жөнінде пәтуа шығарып, мұндай өнімдер оразаны бұзбайтынын және намазға кедергі етпейтінін хабарлаған.
Қорыта айтқанда, егер электрон құрылғылар мен темекі қыздыру жүйелері дәстүрлі темекіден әлдеқайда қауіпсіз болса және адамды темекіге тәуелділіктен біртіндеп арылтуға бағытталса, оларды қолдануға рұқсат етіледі. Ислам ғұламаларының қазіргі көзқарасы – тыйым салу емес, зиянды азайту арқылы адам өмірін қорғауға негізделген. Али Джуманың ұстанымы көптеген мұсылмандарға денсаулықты сақтап қалу үшін зиянды әдетті қауіпсіздеу баламаға ауыстыруға моральдық және діни қолдау көрсетуі мүмкін.
