Түркістан облысы Жетісай ауданының Алғабас ауылында аса қатыгездікпен жасалған адам өлтіру оқиғасы бүкіл елді дүр сілкіндірді, деп хабарлайды ALASH.KZ Qaz365.kz порталына сілтеме жасап.
Сурет: Алғабас ауылына кіреберіс
Оқиға қалай болған
Әйгерім Әжекеева – ауылда шағын кәсібі бар, көкпарға тауар әкеліп, сауда жасап, еңбегімен күн көріп жүрген пысық келіншек. Ол үшінші топтағы мүгедек анасы мен екінші топтағы әкесін жалғыз өзі асырап отырған. 27 наурыз күні дүкеннің алдынан күтіп тұрған үш жігіттің ортасына түскен ол содан қайтып оралмаған.
Әйгерімнің анасының сөзінше, Әйгерім Әжекеева көкпарға әдеттегідей дайындалып, сатуға қоятын тауарды әкелетінін анасына айтып, қаражатын қалтаға салып, ауданға шығып кетеді. Содан Әйгерімнің анасы Мейрамгүл Бердалиева сол күні кешкісін оралмаған қызының жоғалғанын бірден сезіп, ауылдастарына және полицияға хабарласқан.
Сурет: Марқұмның анасы
«Менің қызымның осындай жауыздықпен өлім құшқанына ішім күйіп бара жатыр. Шалымыз екеуміз 25 жылдан бері аурумыз. Бізді қаратып, Алматы, Астанаға апарып жүрген осы қызым еді. Көшеде жүріп қалған қыз емес, боянып көшеге шығатын қылтың-сылтыңы да жоқ. Азаннан кешке дейін менің қасымда болатын. Көктемнен дейін шашлық, бутерброд, пирожки пісіріп сатады. Менде көмектесем оған. 27-күні азанда «Мама ертең үлкен көкпар болады екен. Мен соған тауар әкелейін” деді. Жарайды деп екеуіміз де магазинге тауар жаздық. Тез барып келем ғой деді. «Жетісай маркет» деген магазин бар. Сағат 10-ға дейін істейді. Көкпардың заты таусылған соң, сол жерден барып алатын. Өзім шығарып салғам үйден. Түнгі сағат 11 болды, қызым жоқ. Бұндайы жоқ еді, кешікті деп барлығына хабарластым. Жас емес, келіп қалатын шығар деп басу айтты басқалар», – деді Әйгерімнің анасы Мейрамгүл Бердалиева.
Күдікті туралы не белгілі
Қылмысқа қатысты басты күдікті — Ералхан Төреханов. Бұл адам бұрын да бірнеше қылмыс жасаған, оның әрекеттері ауылда кеңінен талқыланған. Әйгерімнің жоғалуының алғашқы күні Төрехановтың дүкен алдында ұзақ уақыт бойы әйелді аңдып тұрғаны куәгерлердің сөзімен расталды. Бірақ полиция бұл деректерге мән бермей, тек облыстық тергеушілердің араласуымен ғана іс қозғалған.
Қызына алаңдаған анасы ақыры өзге балаларын жинап, аурханаға да, полицияға да барған. Тіптен сол күні сауда жасап тұрған Әйгерімнің артына келіп, оған Төрехановтың тесіле ұзақ уақыт қарап, айналшақтап жүргенін де біраз адам көрген. Қауіптің қайдан келуі мүмкін екенін полицияға да бірден өздері айтқан. Алайда сақшылар әдеттегідей салғырттық танытқан, мән бермеген. Тек арыз жазғызып қана алып қалған.
«Шыдай алмай Ералханның үйіне де келдік. Ол міз бақпады, Әйгерімді көрмегенін, ұйықтап қалғанын айтып, өтірік аңқау қылық танытты. Үйіне полиция кірмеді, сырттан кетіп қалды. Қызымды солай 12 күн іздедік», - деді марқұмның анасы.
Мәйіт табылды
Еріктілер, ауыл тұрғындары, туыстары жиналып жас келіншекті тоқтаусыз іздей берген.
Қылмыс ашылған соң, Төрехановтың үйінен Әйгерімнің мәйіті табылды. Оның денесі бірнеше айқыш-ұйқыш болып көміліп, шөп шашылған. Қолында сақинасы бар мәйітті тапқаннан кейін, қылмыстың нақты барысы анықталды. Әйгерім күштеп көлікке отырғызылып, қорланып, содан кейін өлімге душар болған.
Фото: Әйгерім көмілген аула
«Арада 12 күн өткен соң қанішер Төрехановтың үйінен сіңлімнің мүрдесі табылды. Қолы шығып қалған. Мына күміс сақинасы саусағында болған. Сол қолы алақанымен шығып жатыр. Шөп шашып, үстіне ат байлап тастаған. Төрехановтың үйін түгел полиция қоршауға алды. Адамды кіргізбей, сіңілімді көмген жерден алып шықты. Сіңлім тыр жалаңаш, үсті топырақ, батпақ. Сол жақ құлақшекесінен бастап арқасы түгел көгерген. Мұрнынан қан аққан. Білегінде үш жерден пышақтың ізі бар. Біреуі тереңдеп кесілген. Сол көлікті аулаларынан алып жатқанда Ералханның шешесі қарап, алаңсыз міз бақбастан ауласында тұрды, ал оның інісі бізді әбден боқтап, қорлады», – деді Айсұлу Ақылбайқызы.
Полиция неге әрекетсіз
Ақшамен шыққан Әйгерімді күштеп көлікке үш жігіттің отырғызып жатқанын дүкенге жақын үйдің адамдары да көрген. Көліктегі өзге жігіттерді де ауыл адамдары таныған. Бірақ барлық оқиғаның куәгері болған дүкеннің камерасы дәл сол күні «өшіп» қалған. Марқұмның туыстары Төреханов өзінің құрбанына айналған Әйгерімді бұрынан қорқытып, саудадан түскен ақшадан үлес алып жүргенін, қорқыту арқылы «Каспий» аударымдар жасатқызып тұрғанын кейін бірақ білген. Тіптен мүгедек ата-анасының зейнетақысынан да Ералхан ақша алып жүрген дейді жәбірленушілер.
Сурет: камерасы істен шыққан дүкен
Ұлтуар Ақылбекқызының сөзінше, 2011 жылдан бері Ералхан әкесі мен шешесін қорқытып зейнетақы ақшасын алып отырған. Отбасы көкпар кезінде сауда істеген кезде «сауданың ақшасы бәрі қайда кете береді» деп ойланса, солар сіңілін қорқытып алып отырған екен.
«Сіңіліме қорқытып кредитте алдырған. Тіптен шешемнің алтындары да жоқ. Барлығын осы Төреханов Ералхан қорқытып, әке-шешемнің малдарын алып, пенсиясын алып отырған. Сіңілімді зорлаған, ұрған, әбден қорқытып келген. Бұл жауыз қазір бәрін мойындап отыр. Бұл бауырымды қылқындырып өлтірдім деп отыр. Ол қылқындырмаған. Экспертиза жалған шығарып отыр. Біз оған келіспейміз. Бауырымды жуындырғанда өз көзіммен көрдім, қолының үш жерінде пышақтың ізі бар. Сол жақ беті «полный» көгеріп кеткен. Арқа бүйір тұсы толықтай көгеріп кеткен. Бауырыма зорлық-зомбылық та істеген. Зорлаған да. Аса қатыгездік жауыздықпен өлтіріп отырған оның ісін біз облыста тергелуін талап етеміз. Өмір бойына сотталуын талап етеміз», - деді марқұмның туысы Ұлтуар Бакиева.
Ауылды үрейде ұстап отыр
Әйгерімді Алғабас ауылындағы бейітке жерлеген. Әкесі екінші, шешесі үшінші топтағы мүгедек болған соң оларда күресуге оларда дәрмен жоқ. Бүкіл ауылды үрейде ұстап отырған Төрехановтардың талай қылмысын халық білгенімен, ашық айта алмайтын көрінеді. Ал уақытша ұстау изоляторында жатқан күдіктінің әкесі ештеңе болмағандай күнделікті ауыл халқының чатына бата беріп, елді кешірімді болуға үгіттеп жатқан көрінеді.
Сурет: Марқұм Әйгерімнің тұрған үй
«Ол (Ералхан) зорлағанын да, ақша алып отырғанын мойындап отыр. «Мойнына жіп салып өлтірдім, аяғы тыпырлады да, секунд ішінде өліп қалды, мойнына жіпті салып, теріс қаратып тарттым дейді. Кешкі сағат 20:30 да Әйгерімді өлтіріп, сосын 21:47-де эфир ойнаттым дейді. Жерді қазып, түнгі бірлерде жерледім» дейді. Сараптамада болдым. Мойнына ешқандай жіп салынбаған. Мен болдым қасында, моргқа да мен кірдім. Мойнында ешқандай із жоқ. Жағы қанталаған, басы ісіген, арқа қанталап кеткен. Қолында 3 пышақтың ізі бар. Екеуі бітелген, біреуі тереңдеу тартқан екен пышақты. Осы уақытқа дейін ұрып-соңып талай мәрте әке-шешемнің пенсиясын шешіп алған. Өзі шештіріп алып, бергі жақта қарап тұрған. Қолма-қолда ақша алған. Киім-кешек те, мал да алған үйінен, займ да , кредит те алдырған сіңіліме. Үйдегі алтындарды да сатқан. Әке-шешеме талай алтын әпердім, неге алтындары жоқ десем, сіңілімді қорқытып, бәрін тартып алған», - екен деді Ұлтуар Ақылбекқызы.
Жәбірленушілер Президенттің атына үндеу жолдап, ауыр қылмысқа қатысы бар өзге де адамдарды тауып жауапқа тартуды, қылмыстық істі Жетісайда емес, облыс орталығы Түркістанға алдыруды талап етіп отыр. Өйткені күйінген анасы мен марқұмның туыстары тергеудің әділдігіне де, соттың заңды шешім шығаратынына да сенбейді.
Сурет: Марқұмның туған-туыстары
«Президент Қасым-Жомарт, Сізден әділдік сұраймыз. Бауырым (сіңілісі -ред) Әжекеева Әйгерімнен айырылып отырмын. Бауырымды осы Алғабас ауылының тұрғыны Төреханов Ералхан аса қатыгездік жауыздықпен үйінде өлтіріп, ауласына көміп тастаған. 12 күн дегенде осы Төреханов Ералхан деген жігіттің үйінен өлі күйінде табылды. Ауласына көміп қойған. Үстіне атын байлап қойған, шөп шашып. Қылмыскердің бұл өлтірген үшінші адамы. Оның ағасы Әзімхан осы ауылдың милициясы болған жігіттің бір көзін ойып алды. Онда да сотталмады, ана жігіт сотта ағайынбыз деп кешірім берді. Қазір екінші көзі де көрмейді, мүгедек болып қалды. Бұл Төрехановтың ағайындары да екі адамды өлтірген. Сонда бұл Төрехановтарға ешқандай жаза, сот жоқ па? Олар бір-екі жылға барады да келе береді. Біздің Қазақстанда әділдік қайда? Сонда бәріміз осылай қырылып өле беруіміз керек пе? Президент Тоқаев, Сізден әділдікті талап етеміз. Ішкі Істер министрі Сәденовке және Бас прокуратурадан өтінеріміз, тергеуді Жетісай ауданында емес, облыста өтуін талап етеміз. Менің әкем қазір сөйлей алмайды да, шешем 3-ші топтағы мүгедек.
2011 жылы мен осы ауылда квартирада тұратын едім. Сөйтіп таңғы 4 де ұйықтап жатсам, 4-ші баламды босанып келіп, масаханада жатсам жаңағы Төреханов Ералхан деген мені зорламақшы ғой. Ашсам, төбеме жатайын деп тұр ғой. Мен масаханадан жүгіріп шығып, күйеуім жатқан жерге жүгіріп бардым. Бұл бірнеше жыл бұрын қарындасыңды шығарып бер, зорлаймын деп ауылдағы жуас, біреудің малын бағатын жігітке тиіскен. Анау намыстанып қарсыласқан. Оны атпен сүйреп, каналға ағызып азаптап өлтірді. Онда да жазаланбады. Сосын тойда төбелесіп, тағы бір жігіттің миын шашып жіберді. Адам өлтіргені үшін бірнеше жылға барды да келді.
Бұл біз білетіндеріміз ғана. Олармен ешкім байланыспауға тырысады. Енді міне сіңілімді де өлтіріп отыр», – деді Жетісау ауданы Алғабас ауылының тұрғыны Айсұлу Әжікеева.
Сурет: Марқұмның анасы мен туыстары
Түркістан облыстық полиция департаменті қанды қылмысқа қатысты сан түрлі сұрақтарды жолдадық.
Жетісай ауданының жоғалған тұрғынын өлтіру фактісі бойынша полицияда қылмыстық іс қозғалған. Жедел-іздестіру іс-шаралары барысында күдікті, яғни жергілікті тұрғын анықталып, ұсталды. Ол бірден қамауға алынды. Алдын ала мәліметтер бойынша, қылмыс тұрмыстық жанжал негізінде болған. Сотқа дейінгі тергеп-тексеру және барлық мән-жайларды анықтауға бағытталған басқа да қажетті іс-шаралар жүргізілуде. Қылмыстық істің материалдары сотқа жолданатын болады. ҚР ҚПК-нің 201-бабына сәйкес тергеу мүддесіндегі өзге де ақпараттар жария етілмейді, делінген ПД жауабында.
